Tarımsal destekler üreticiyi memnun etmedi
Özlem SARSIN
İzmir Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı Işınsu Kestelli, ekonomide yaşanan bu zorlu sürecin tarım sektörünü de olumsuz etkilediğini söyleyerek, hafta sonu açıklanan desteklerin hayal kırıklığı yaşattığını söyledi.
Tarımın, hiçbir ülkenin kendi haline bırakamadığı, herkesin kendi imkanları doğrultusunda desteklediği bir sektör olduğuna işaret eden Kestelli, tarımsal desteklemelerin üretim planlamasında bir politika aracı olarak kullanılabilmesi için yıllık olarak değil en az 3 ila 5 yıllık dönemler halinde açıklanmasının önemli olduğunu yineledi.
“Destek miktarları hayal kırıklığı oldu”
Kestelli, “Uzun yıllar sonra hem bizim hem de tüm sektör paydaşlarının bu talebi karşılık buldu ve hayvancılık destekleri geçtiğimiz ay 3 yıllık olarak açıklandı. Benzer bir uygulamayı bitkisel üretim destekleri için de bekliyorduk. Ancak hafta sonu Resmî Gazetede yayınlanan Cumhurbaşkanlığı kararı ile bitkisel üretim destekleri geçmiş yıllarda olduğu gibi yine tek yıllık açıklandı. Yeni modele ilişkin çalışmalar muhtemelen tamamlanmamış olmalı ki, Sayın Bakan; 2024 yılı üretimleri için verilecek bu desteklerin, Bitkisel Üretim Planlaması öncesinde eski modele göre uygulanacak son destek kararı olduğunu vurguladı.
Ve bitkisel üretimde planlamaya 2024- 2025 dönemiyle başlanacağını ve 2025 yılındaki üretimleri kapsayacak desteklerin de önümüzdeki günlerde açıklanacağını ifade etti. Üretim planlamasını hedefleyen yeni destekleme modelinin nasıl olacağını merakla beklediğimizi belirtmek isterim. Umarım sektörün kanayan yarası olan arz-talep dengesizliğini ve bunun neden olduğu fiyatlardaki ve dış ticaretteki istikrarsızlığı önleyecek ve üreticilerimizi memnun edecek bir destekleme modeli hayata geçer” dedi.
Ancak bu yıl için açıklanan destekleme miktarlarının üreticiler için hayal kırıklığı olduğunu ifade eden Kestelli, “ Dekar başına verilen mazot ve gübre desteklerinde bir miktar iyileştirme yapıldı. Kütlü pamukta toplam 472 lira, zeytinde ise toplam 138 lira gübre ve mazot desteği verilecek.
İki üründe de geçen yıla göre toplam gübre ve mazot desteğindeki artış oranı yüzde 29. Tarımsal Girdi Fiyat Endeksinin geçen yıla göre yüzde 48 arttığı bir ortamda açıklanan gübre ve mazot desteğinin, hedef enflasyona göre bile çok düşük kaldığını söyleyebiliriz. Üreticilerimizin merakla beklediği kilo başına verilen prim desteği ise dane zeytinde 15 kuruştan 20 kuruşa, zeytinyağında 80 kuruştan 100 kuruşa yükseltildi. Kütlü pamukta ise bir artış yapılmadı ve son iki yılda olduğu gibi kilogram başına 1,6 lira olarak açıklandı” diye konuştu.
Pamuk fiyatları diplerde
İTB Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı ve Pamuk Ajanı Bülent Uçak da 3 senedir değişmeyen pamuk destek fiyatlarının yeniden gözden geçirilmesi gerektiğini söyleyerek, pamuktaki sıkıntıları şöyle aktardı, “Hafta sonu açıklanan destekler ve pamuk ile ilgili destekleri yeterli görmüyoruz. Bunun tekrar Cumhurbaşkanlığı tarafından yeniden değerlendirilerek 3 yıldır devam eden 1.60 TL destekleme priminin güncellenmesi gerekiyor.
30 milyar dolarlık bir ihracata sahip olan bir pazarın 3 yıldır aynı yerde eksi enflasyonla devam ediyor olması mümkün değil. Ticaret yapmak zaten her geçen gün zorlaştı, pamuk fiyatları neredeyse diplerde ama kafalarda hala daha soru işaretler var: ‘Daha düşecek mi?’ Yoksa bu aceleciliği herkes faturalandırdıktan sonra dünyadan destek bulup kendini dünyada daha da yukarılara taşıyabilecek mi?
Devletin destek primlerine bir artış yaparak üreticiye bir can suyu vereceğini düşünüyorduk ama 3 yıldır değişmeyen 1.60 TL’ye devam edildi. Ben bu kararın değişeceğine inanıyorum.”